Droga Mamo, ciąża i urlop macierzyński gwarantują Ci szczególną ochronę zatrudnienia. Natomiast po powrocie do pracy może czekać Cię niemiła niespodzianka ze strony pracodawcy w postaci wypowiedzenia umowy.
Mam dla Ciebie jednak dobre wiadomości. W kodeksie pracy jest uregulowana ochrona przed zwolnieniem po macierzyńskim w postaci OBNIŻENIA WYMIARU CZASU PRACY.
Nie jest to ochrona bezwzględna i bezwarunkowa. Jednak może dać Ci gwarancję zatrudnienia przez 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku o obniżenie etatu.
Obniżenie wymiaru czasu pracy – charakterystyka
Dotychczasowy wymiar czasu pracy możesz obniżyć maksymalnie do ½ etatu. Jeśli więc aktualnie pracowałaś na pół etatu lub mniej – nie możesz skorzystać z tego uprawnienia.
Przepisy nie regulują w jakim rozkładzie czasu powinnaś wykonywać pracę. Ta kwestia pozostaje do swobodnego ustalenia między Tobą a pracodawcą.
Przykład: Obniżyłaś etat do 7/8.
Po ustaleniu z pracodawcą możesz pracę rozpoczynać godzinę później lub godzinę wcześniej kończyć.
Z obniżonego wymiaru czasu pracy możesz skorzystać przez 35 miesięcy (wyjątkowo 36), maksymalnie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym Twoje dziecko kończy 6 lub 18 lat (dziecko niepełnosprawne).
PAMIĘTAJ: ochrona przed zwolnieniem po macierzyńskim na podstawie obniżonego wymiaru czasu pracy trwa tylko przez pierwszych 12 miesięcy.
O obniżenie etatu możesz wnioskować dowolną ilość razy, ale zawsze w ramach puli 35 miesięcy (wyjątkowo 36 miesięcy) i do ukończenia przez dziecko 6 lub 18 lat.
Przykład: Przez 24 miesiące korzystałaś z obniżonego etatu. Potem wróciłaś na pełny etat i za jakiś czas znowu skorzystałaś z 11 miesięcy obniżonego wymiaru czasu pracy (razem 35 miesięcy).
Twoje wynagrodzenie zostanie obniżone proporcjonalnie do nowego wymiaru etatu.
Warto pamiętać, że również podstawa zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego zostanie ustalona w oparciu o obniżony etat.
Pomimo obniżenia wymiaru czasu pracy dalej masz prawo do skorzystania z przerw na karmienie piersią.
Przykład: Obniżyłaś etat do 7/8, czyli pracujesz powyżej 6 h i przysługują Ci na karmienie 2 przerwy po 30 min. Twój faktyczny czas pracy to 6 h, ale z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za 7 h.

Warunki jakie musisz spełnić, aby móc korzystać z obniżonego wymiaru czasu pracy
- jesteś zatrudniona co najmniej 6 miesięcy – wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia
- w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy
Wniosek ma dla pracodawcy charakter wiążący co oznacza, że nie może nie wyrazić zgody na twoją prośbę o obniżenie wymiaru czasu pracy.
FORMA: W celu skorzystania z tego uprawnienia powinnaś złożyć pracodawcy wniosek w formie pisemnej.
TERMIN ZŁOŻENIA WNIOSKU: należy go złożyć na 21 dni (kalendarzowych) przed rozpoczęciem pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli nie złożysz go w terminie to pracodawca obniży twój wymiar czasu pracy nie później niż w ciągu 21 dni od dnia wpłynięcia wniosku.
Przykład: Rozpoczynasz pracę po macierzyńskim 1.07 i od tego dnia chciałabyś pracować w obniżonym wymiarze czasu pracy. Wniosek w tym celu powinnaś złożyć najpóźniej 9.06. Jeżeli przegapisz ten termin i złożysz wniosek np. 1.07 (czyli w pierwszym dniu pracy) to pracodawca wyrazi zgodę na rozpoczęcie pracy w obniżonym wymiarze w ciągu 21 dni, licząc od 2.07. Czyli najpóźniej rozpoczniesz pracę w nowym wymiarze 23.07.
Pamiętaj: ochrona przed zwolnieniem przysługuje od dnia złożenia wniosku, a nie od dnia rozpoczęcia pracy w nowym wymiarze!
Pobierz: Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy
Wyjątkowe sytuacje, kiedy ochrona przed zwolnieniem po macierzyńskim nie obowiązuje
Szczególna ochrona zatrudnienia przy obniżonym wymiarze czasu pracy nie obowiązuje w 3 przypadkach:
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy
- rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne)
- rozwiązania umowy na podstawie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych (gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 osób)
PODSUMOWANIE
Celem obniżenia wymiaru czasu pracy jest przede wszystkim możliwość godzenia obowiązków zawodowych z rodzicielskimi. Jednak niewątpliwie jest to też popularna forma ochrony przed zwolnieniem po macierzyńskim. Jeśli więc Droga Mamo potrzebujesz gwarancji zatrudnienia po urlopie macierzyńskim ta opcja jest warta rozważenia.
Inną formą ochrony przed zwolnieniem po macierzyńskim jest skorzystanie z urlopu wychowawczego. Jeśli interesuje Cię ten temat to więcej znajdziesz we wpisie o 10 uprawnieniach dla Mam po macierzyńskim.
Z życzeniami pomyślnego powrotu do pracy – Daria
Podstawa prawna:
art. 1867 oraz art. 1868 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy