Droga Czytelniczko, masz umowę o pracę na czas określony i właśnie dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży? Niezależnie od tygodnia ciąży przysługuje Ci szczególna ochrona zatrudnienia. Oznacza to, że pracodawca tylko w wyjątkowych przypadkach może rozwiązać z Tobą umowę przed końcowym terminem jej obowiązywania.
Ponadto, Kodeks pracy przyznaje Ci jeszcze jedną gwarancję zatrudnienia – przedłużenie umowy do dnia porodu. Co to oznacza? Jeśli umowa ma rozwiązać się po upływie 3 miesiąca ciąży, to z mocy prawa przedłuży się do dnia przyjścia na świat Twojego Maleństwa.
Zależy od rodzaju umowy o pracę
Przedłużenie umowy do dnia porodu ma zastosowanie do umowy:
– na czas określony oraz
– na okres próbny powyżej 1 miesiąca.
UWAGA: nie ma zastosowania do umowy na czas zastępstwa pracownika!
Zasada 3 miesiąca ciąży w dniu rozwiązania umowy
Przedłużenie umowy do dnia porodu obowiązuje, jeśli w dniu rozwiązania umowy jesteś co najmniej w 12 tygodniu ciąży + 1 dzień (wg Kodeksu Pracy – po upływie 3 miesiąca ciąży). Miesiąc określamy jako 28 dni (tzw. miesiąc księżycowy).
28 dni x 3 miesiące = 84 dni
84 dni/ 7 dni (tydzień) = 12 tydzień
Przysługujące świadczenie – zasiłek macierzyński
Jeśli twoja umowa rozwiązała się w dniu porodu to nie nabywasz prawa do urlopu macierzyńskiego, bo nie jesteś już pracownikiem. Natomiast z tytułu urodzenia dziecka w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje Ci zasiłek macierzyński, który wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
OKRES POBIERANIA ZASIŁKU
Zasiłek macierzyński przysługuje Ci tak długo, jak zgodnie z Kodeksem Pracy ma trwać urlop macierzyński i rodzicielski. Oznacza to, że:
Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający wg KP urlopowi macierzyńskiemu wynosi:
- 20 tygodni – przy urodzeniu 1 dziecka
- 31 tygodni – przy urodzeniu 2 dzieci
- 33 tygodni – przy urodzeniu 3 dzieci
- 35 tygodni – przy urodzeniu 4 dzieci
- 37 tygodni – przy urodzeniu 5 bądź większej liczby dzieci
UWAGA: okres pobierania zasiłku macierzyńskiego może rozpocząć się przed porodem, lecz nie wcześniej niż 6 tygodni przed spodziewaną jego datą. Po porodzie należy wykorzystać pozostałą przysługującą część zasiłku.
Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający wg KP urlopowi rodzicielskiemu wynosi:
- do 41 tygodni – przy urodzeniu 1 dziecka
- do 43 tygodni – przy więcej niż 1 dziecku
- do 65 tygodni – przy urodzeniu 1 dziecka z zaświadczeniem z ustawy „Za życiem”
- do 67 tygodni – przy więcej niż 1 dziecku z zaświadczeniem z ustawy „Za życiem”
UWAGA – 9 tygodni z podanej puli może wykorzystać wyłącznie drugi rodzic!
WYSOKOŚĆ ZASIŁKU
Wysokość zasiłku zależy od trybu w jakim będziesz się ubiegać o to świadczenie. W związku z tym jego wysokość to:
- 81,5% podstawy wymiaru zasiłku – gdy w ciągu 21 dni od porodu złożysz do pracodawcy wniosek o zasiłek w tej wysokości (deklarujesz w ten sposób, że chcesz skorzystać z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze)
- 100%+70% podstawy wymiaru zasiłku – gdy nie złożysz w ciągu 21 dni od porodu wniosku o zasiłek w wysokości 81,5%
Podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc nabycia uprawnień do urlopu macierzyńskiego.
Przykład: urodziłaś w grudniu 2020 r. – to podstawę liczysz od grudnia 2019 r. do listopada 2020 r.
Jeśli u danego pracodawcy pracujesz mniej niż 12 miesięcy, to podstawę stanowi średnie miesięczne wynagrodzenie za okres pełnych miesięcy kalendarzowych.
Jeśli bezpośrednio przed porodem korzystałaś ze zwolnienia lekarskiego, podstawę do wyliczenia zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawa ostatnio wypłaconego zasiłku chorobowego (czyli podstawa będzie taka sama jak na zwolnieniu lekarskim).
Ponadto więcej szczegółów na temat wysokości zasiłku znajdziesz na stronie ZUS
Co powinnaś złożyć pracodawcy?
Przez 1 dzień (dzień porodu) Twoim płatnikiem zasiłku macierzyńskiego jest pracodawca. I to jemu w ciągu 21 dni od dnia porodu należy złożyć następujące dokumenty:
- zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres przed porodem,
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres od dnia porodu,
- wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego (urlop macierzyński rozpoczyna się automatycznie w dniu porodu i nie trzeba o niego wnioskować) – warto zapytać w kadrach czy dysponują gotowym drukiem,
- oświadczenie o zamiarze/braku zamiaru korzystania przez drugiego z rodziców dziecka z urlopu rodzicielskiego/zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego w okresie wskazanym we wniosku
Co pracodawca składa do ZUS?
Bez zbędnej zwłoki, Twój pracodawca powinien złożyć w oddziale ZUS (właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania) następujące dokumenty:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopię – potwierdzoną za zgodność z przedłożonym dokumentem
- kopię wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego – potwierdzoną za zgodność z przedłożonym dokumentem
- zaświadczenie ZUS Z-3
ZUS na wypłatę świadczenia ma 30 dni od otrzymania wszystkich niezbędnych dokumentów.
Przedłużenie umowy do dnia porodu nie ma wpływu na limit 33 miesięcy umów terminowych
Jeżeli w wyniku przedłużenia umowy do dnia porodu zostanie przekroczony limit 33 miesięcy, to nie przekształca się ona w umowę bezterminową. Ponieważ przedłużenie następuje z mocy prawa (z automatu) – nie jest zawarciem kolejnej umowy terminowej.
W związku z tym, na pracodawcy nie ciąży obowiązek zawarcia z Tobą kolejnej umowy czy aneksu do dotychczasowej umowy.
Przykład:
Zawarłaś umowę na czas określony od 1.01.2019 r. do 30.06.2021 r.
W dniu rozwiązania umowy jesteś w 4 miesiącu ciąży.
Planowany termin porodu – listopad 2021 r.
W związku z tym, umowa o pracę z mocy prawa przedłuży się do listopada 2021 r. i rozwiąże z dniem porodu.
Nie przekształci się natomiast w umowę na czas nieokreślony, pomimo upływu 34 miesięcy umowy na czas określony. Okres pomiędzy 30.06.2021 r. – listopad 2021 r. – nie wlicza się do biegu terminu umowy na czas określony.
Urlop wypoczynkowy
Jeśli z powodu rozwiązania umowy o pracę nie wykorzystałaś urlopu w całości lub w części – przysługuje Ci ekwiwalent pieniężny.
Podstawa prawna:
– art. 177 §3, art. 180 oraz 182(1a) Kodeksu Pracy
– rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków
